Uchwała antysmogowa: dla zdrowia własnego, naszych dzieci i wnuków!
Warto wiedzieć, że przepisy uchwały są wiążące na terenie województwa śląskiego i dotyczą wszystkich: mieszkańców, przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą, właścicieli budynków wielorodzinnych, wspólnoty i spółdzielnie mieszkaniowe, a także samorządów. Główne regulacje wprowadzone tą uchwałą dotyczą rodzaju urządzeń grzewczych dopuszczonych do eksploatacji oraz rodzajów paliw dopuszczonych do spalania. Szczegóły przejrzyście opisuje ulotka informacyjna opracowana przez nasz Urząd Marszałkowski - zamieszczamy ją pod tekstem.
Od 1 września zakazane jest stosowanie węgla brunatnego, mułów węglowych, flotokoncentratów (flotów) oraz wilgotnego drewna. Muł węglowy, ze względu na bardzo wysoką zawartość drobnego popiołu (nawet do 50%) i wysoką dawkę metali ciężkich, jest szczególnie szkodliwy na tle innych paliw węglowych, nawet gdy spalany jest bez dymu. Dlatego należy omijać muł węglowy szerokim łukiem – jeśli nie dla zdrowia własnego, to chociaż dla prawidłowego rozwoju własnych dzieci czy wnuków, którym podwyższona dawka metali ciężkich z komina rodzinnego domu nadszarpuje zdrowie na resztę życia. Jeśli chodzi o wilgotność drewna używanego m.in. do palenia w kominkach, to jego wilgotność nie powinna przekroczyć 20%. W przeciwnym razie wymagane będzie zainstalowanie w kominku urządzenia redukującego emisję pyłu.
Choć uchwała dopuszcza różnorodność systemów grzewczych, najbardziej powszechne są kotły. W odniesieniu do kotłów uchwała wprowadza wymóg ich zgodności z parametrami tzw. V klasy PN-EN 303-5:2012. Ponieważ ich cena obecnie waha się od 8 do kilkunastu tysięcy złotych, uchwała wprowadza okresy przejściowe. Pełne dostosowanie wszystkich urządzeń grzewczych do norm wskazanych w uchwale potrwa blisko 10 lat. Najszybciej trzeba dokonać wymiany urządzeń najstarszych (do 1 stycznia 2022). Najwięcej czasu mają użytkownicy urządzeń najbardziej nowoczesnych - dostosowanie do standardów uchwały musi w ich przypadku nastąpić do 1 stycznia 2028 r. W szczegółach wygląda to następująco:
Parametry użytkowanych urządzeń grzewczych |
Data dostosowania do wymogów uchwały antysmogowej |
Instalacje działające powyżej 10 lat od daty ich produkcji lub nie posiadające tabliczki znamionowej |
1 stycznia 2022 |
Instalacje działające od 5 do 10 lat od daty ich produkcji |
1 stycznia 2024 |
Instalacje działające poniżej 5 lat od daty ich produkcji |
1 stycznia 2026 |
Instalacje spełniające wymagania w zakresie emisji zanieczyszczeń określonych dla 3 lub 4 klasy wg normy PN-EN 303-5:2012 |
1 stycznia 2028 |
Założenia przyjętej wiosną uchwały są na pewno słuszne. Dokument nie wskazuje jednak źródeł finansowania wymaganych zmian. Wszystko wskazuje na to, że w dużej mierze przedsięwzięcie to trzeba będzie planować i realizować w ramach środków własnych. Na dzień dzisiejszy narzędzia współfinansowania modernizacji systemów grzewczych oferuje Wojewódzki Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Katowicach. Przekazywaliśmy informacje o programach dedykowanych przez tę instytucję osobom fizycznym i grupa naszych mieszkańców z powodzeniem o te środki aplikowała.
Sankcje stosowane w przypadku naruszenia postanowień uchwały określone zostały w art. 334 Prawa ochrony środowiska, który stanowi, że kto nie przestrzega ograniczeń, nakazów lub zakazów, określonych w uchwale sejmiku województwa przyjętej na podstawie art. 96, podlega karze grzywny. Zgodnie z art. 24 Kodeksu wykroczeń grzywna wynosi od 20 zł do 5000 zł, przy czym w postępowaniu mandatowym można nałożyć grzywnę w wysokości do 500 zł, a jeżeli czyn wyczerpuje znamiona wykroczeń określonych w dwóch lub więcej przepisach ustawy 1000 zł (art. 96 Kodeksu postępowania w sprawach o wykroczenia). Organem uprawnionym do nakładania mandatów na podstawie art. 334 Prawa ochrony środowiska na gruncie aktualnego stanu prawnego jest Policja oraz Inspektor Ochrony Środowiska.